Cây trầu không- Dược liệu quý trong đông Y

Trầu không ngoài công dụng dùng để ăn trầu (lá trầu không, vôi, cau và vỏ cây), nhân dân nhiều nơi còn dùng lá trầu không giã nhỏ, cho thêm nước sôi vào rồi dùng rửa những vết loét, mẩn ngứa, viêm mạch bạch huyết,…
Cây trầu không- Dược liệu quý trong đông Y
Trầu không được dùng để điều trị nhiều chứng bệnh…

Trầu không còn gọi là trầu, thược tương, mô-lu (Cămpuchia), hruè êhang (Buôn Mê Thuột). Tên khoa học Piper hetle L. (Piper siriboa L.). Thuộc họ Hồ tiêu Piperaceae.

A. Mô tả cây

Trầu không là một loại cây mọc leo, thân nhẫn. Lá mọc so le, cuống có bẹ, dài 1,5-3,5cm, phiến lá hình trái xoan, dài 10-13cm, rộng 4,5- 9cm, phía cuống hình tim (đối với những lá phía gốc) đầu lá nhọn, khi soi lên thấy rất nhiều điểm chứa tinh dầu rất nhỏ, gân lá thường 5. Hoa khác gốc mọc thành bông. Quả mọng không có vòi sót lại.

B. Phân bố, thu hái và chế biến

Cây trầu không được trồng ở khắp nơi trong nước ta để lấy lá ăn trầu. Nó còn được trồng tại nhiều nước khác ở châu Á, vùng nhiệt đới như Malaixia, Inđônêxya, Philipin. Ngoài ra, lá trầu không còn được dùng để làm thuốc.

C. Thành phần hóa học

Trong lá trầu không có 0,8-1,8%, có khi đến 2,4% tinh dầu tỷ trọng 0,958-1,057 thơm mùi creozot (củi đốt), vị nóng. Trong tinh dầu người ta đã xác định có hai chất phenol là betel-phenol (đồng phân với chất eugenol chavibetol C10H₁₂O, và chavicol), kèm theo một số hợp chất phenolic khác.

D. Tác dụng dược lý

Ít có tài liệu nghiên cứu. Năm 1956, Bộ môn Ký sinh Trường đại học y dược Hà Nội có nghiên cứu thấy trầu không có tác dụng kháng sinh rất mạnh đối với các loại vi trùng: Tụ cầu, Subtilit và trực trùng Coli (Y học tạp chí số 4, tháng 11/ 1956).

Năm 1961, Phòng đông y thực nghiệm thuộc Viện vi trùng học cũng thí nghiệm lại và cũng xác định tính chất kháng sinh bay hơi của lá trầu không.

Một số bệnh viện của ta đã dùng cao nước trầu không thí nghiệm điều trị bệnh viêm cận răng (paradentose) có kết quả.

E. Công dụng và liều dùng

Ngoài công dụng dùng để ăn trầu (lá trầu không, vôi, cau và vỏ cây), nhân dân nhiều nơi còn dùng lá trầu không giã nhỏ, cho thêm nước sôi vào rồi dùng rửa những vết loét, mẩn ngứa, viêm mạch bạch huyết. Nước pha lá trầu không còn được dùng làm thuốc nhỏ mắt chữa viêm kết mạc, chữa bệnh chàm mặt của trẻ em. Ít dùng trong. Chỉ hay dùng ngoài, liều lượng tùy tiện. Có nơi còn giã lá trầu không đắp lên ngực để chữa ho và hen, hoặc đắp lên vú để cho sữa không ra nữa.

Đơn thuốc có trầu không

Lá trầu không dùng để điều trị các vết lở loét, mụn nhọt, vết chàm của trẻ em mới đẻ (Đỗ Tất Lợi). Lá trầu không tươi: 2 hoặc 3 lá, cắt thật nhỏ, cho vào một cốc con. Dội nước sôi vào cho vào cho ngập lá trầu không. Làm như khi ta pha chè. Đợi chừng 10-15 phút cho chất thuốc trong lá trầu thôi ra nước. Dùng nước này rửa các vết loét, vết chàm, mụn nhọt.

Ngày làm như vậy 2 hoặc 3 lần. Nếu vết loét rửa bằng lá trầu không còn có nước vàng rỉ ra thì có thể dùng giấy bản đốt lấy tro mà đắp vào. Rất nhanh khỏi.

Nếu vết loét quá to, thì có thể dùng số lượng lá trầu không nhiều hơn.

Đáng lẽ pha thuốc như trên, ta có thể đem lá trầu không đun với nước cho sôi kỹ để ấm mà dùng.

Văn Thủy, Đàm Chín
Dẫn theo nguồn: https://suckhoeviet.org.vn/cay-trau-khong-duoc-lieu-quy-trong-dong-y-11406.html

1. Mục tiêu khóa học Cập nhật kiến thức, nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng thực hành Y học cổ truyền cho đối tượng là Bác sĩ, Y sĩ, Lương y đã có chứng chỉ hành nghề, nhằm đáp ứng yêu cầu duy trì, gia hạn Giấy phép hành nghề theo quy...
25/03/2024
THÔNG BÁO TUYỂN SINH KHÓA ĐÀO TẠO LIÊN TỤC VỀ YHCT (CME) (Dành cho Bác sĩ, Y sĩ, Lương y – 48 tiết) 📌Phục vụ duy trì Chứng chỉ hành nghề / Giấy phép hành nghề theo Thông tư 32/2018/TT-BYT Bấm vào đây để đăng ký : CMEYHCTVIOM [TBTS] CME Chủ đề Đột quỵ &...
25/03/2024
VIỆN ĐÔNG Y VIỆT NAM LONG TRỌNG TỔ CHỨC LỄ TRAO CHỨNG CHỈ XOA BÓP BẤM HUYỆT                Tại hội trường chính, Viện Đông Y Việt Nam đã trang trọng tổ chức Lễ trao chứng chỉ xoa bóp bấm huyệt cho các học viên đã hoàn thành xuất sắc...
25/03/2024
  VIỆN ĐÔNG Y VIỆT NAM LONG TRỌNG TỔ CHỨC LỄ TRAO CHỨNG CHỈ XOA BÓP BẤM HUYỆT SINH HOẠT ĐẦU KHOÁ – LƯƠNG Y LƯƠNG DƯỢC K01 VIỆN ĐÔNG Y VIỆT NAM THÔNG BÁO TUYỂN DỤNG GIẢNG VIÊN CHUYÊN NGÀNH Y HỌC CỔ TRUYỀN CỤ THỂ NHƯ SAU:
25/03/2024
VIỆN ĐÔNG Y TỔ CHỨC BUỔI SINH HOẠT ĐẦU KHÓA TRANG TRỌNG CHO LỚP LƯƠNG Y – LƯƠNG DƯỢC K01 VIỆN ĐÔNG Y VIỆT NAM LONG TRỌNG TỔ CHỨC LỄ TRAO CHỨNG CHỈ XOA BÓP BẤM HUYỆT THÔNG BÁO TUYỂN DỤNG GIẢNG VIÊN VIOM Hà Nội, ngày 24/4/2025 – Trong không khí hân hoan và...
25/03/2024
ĐẠI HỘI TRÙ BỊ THÀNH LẬP CHI HỘI ĐÔNG Y VIỆT NAM – VIỆN ĐÔNG Y VIỆT NAM: BƯỚC TIẾN QUAN TRỌNG TRONG PHÁT TRIỂN Y HỌC CỔ TRUYỀN VIỆT NAM. VIỆN ĐÔNG Y VIỆT NAM LONG TRỌNG TỔ CHỨC LỄ TRAO CHỨNG CHỈ XOA BÓP BẤM HUYỆT THÔNG BÁO TUYỂN DỤNG GIẢNG VIÊN VIOM...
25/03/2024
VIỆN ĐÔNG Y VIỆT NAM – THÔNG BÁO TUYỂN SINH CHƯƠNG TRÌNH CẬP NHẬT KIẾN THỨC Y KHOA LIÊN TỤC (CME) CHO NGÀNH Y HỌC CỔ TRUYỀN 2025 “Kết hợp Y học cổ truyền và Y học hiện đại trong điều trị CƠ XƯƠNG KHỚP”   [TBTS] CME Chủ đề Đột quỵ & liệt nửa...
25/03/2024
Viêm cân gan bàn chân là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau gót chân, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng vận động của người bệnh. Cảnh báo nguy hiểm từ bệnh chán ăn tâm thần ở trẻ nhỏ Những dấu hiệu cảnh báo cơ thể bạn đang tiêu...
25/03/2024